Geschiedenis

De Gereformeerde Gemeente Den Haag-Scheveningen is in haar huidige vorm nog vrij jong. De gemeente is op 1 oktober 2017 ontstaan door het samengaan van de Gereformeerde Gemeente Den Haag en de Gereformeerde Gemeente Scheveningen. Vanaf 1 januari 2018 wordt alleen het kerkgebouw aan de Oude Boomgaardstraat nog gebruikt voor de kerkdiensten. Hieronder kunt u lezen over de geschiedenis van de twee oude gemeenten, en over de geschiedenis van het kerkverband.

De Gereformeerde Gemeenten

Na de Afscheiding in 1834 ontstonden er in Nederland veel verschillende kleine kerkverbanden en losse gemeenten. In 1907 verenigden twee van deze kerkverbanden, de Kruisgemeenten en de Ledeboeriaanse Gemeenten, zich onder leiding van ds. G.H. Kersten tot een nieuw kerkverband: de Gereformeerde Gemeenten. In de jaren die daarop volgden sloten ook veel onafhankelijke gemeenten zich hierbij aan.

De Gereformeerde Gemeenten voelen zich nauw verbonden aan de Reformatie en de Nadere Reformatie. Het kerkgenootschap staat in een bevindelijke traditie, dit wil zeggen dat er veel aandacht is voor de persoonlijke beleving van het geloof en van de relatie tussen God en mensen.

Den Haag

De ‘Haagse’ gemeente heeft zich in 1923 aangesloten bij het kerkverband van de Geformeerde Gemeenten. Instituering vond plaats door ds. W. de Hengst. Tot 1934 werden er diensten gehouden in het kerkgebouw aan de Zoutkeetsingel. Begin 1934 werd de Bethlehemkerk aan de Oude Boomgaardstraat aangekocht. In 1986 is dit gebouw vervangen door het huidige kerkgebouw. Deze kerk telt ongeveer 300 zitplaatsen.

Vanwege de groei van de gemeente is in 1959 een tweede Gereformeerde Gemeente in Den Haag opgericht. De ‘Geformeerde Gemeente Den Haag-Zuid’ is in dit jaar door ds. K. de Gier geïnstitueerd. Al snel kreeg deze gemeente een eigen kerkgebouw aan de Leyweg. De gemeente die kerkte aan de Oude Boomgaardstraat heette vanaf toen Den Haag-Centrum.

Aan het eind van de 20e eeuw kregen beide gemeenten te maken met een teruglopend ledenaantal. Om deze reden zijn Den Haag Centrum en Den Haag Zuid in het jaar 2000 gefuseerd. Ten tijde van het samengaan met de gemeente in Scheveningen, in 2017, telde de gemeente ongeveer 150 leden en doopleden.

Sinds het ontstaan hebben verschillende predikanten onze gemeente gediend:

Ds. P. Honkoop (1933-1947)
Ds. K. de Gier (1953-1975 en 1980-1997, Den Haag Centrum)
Ds. F. Harinck (1969-1985, Den Haag Zuid)
Ds. J. Driessen (2002-2009)

Scheveningen

De Gereformeerde Gemeente van Scheveningen is in 1870 ontstaan, toen oefenaar A.H. Geerts met Scheveningse leden van de Oud Gereformeerde Gemeente van Den Haag, afzonderlijke diensten ging beleggen. Op 4 februari 1870 werd hij tot predikant van deze gemeente bevestigd, die hij diende tot zijn overlijden op 13 januari 1916. In 1920 kreeg de gemeente een nieuwe predikant in de persoon van ds. J. van Wier. Hij werd op 20 juli 1920 tot predikant bevestigd te Scheveningen. In 1921 kocht de gemeente te Scheveningen van de Gereformeerde Kerk te Scheveningen de in 1890 gebouwde Pniëlkerk aan de Nieuwe Laantjes voor fl. 35.000,- inclusief orgel en inventaris. Dit gebouw kreeg toen de naam Eben-Haëzerkerk. De gemeente was toen nog een vrije gemeente (en hoorde niet bij een kerkverband). Daar kwam verandering in: op 27 september 1923 werd de gemeente toegelaten tot de Federatie van de Oud Gereformeerde Gemeenten.

In 1928 vertrok ds. van Wier naar Rijssen. In december 1932 verzochten een aantal personen in Scheveningen de kerkenraad om tot samenwerking met de Gereformeerde Gemeenten te komen. Na rijp beraad besloot de Scheveningse kerkenraad op 9 oktober 1933 een ledenvergadering te houden. Op deze vergadering werd met grote meerderheid besloten tot aansluiting tot de Gereformeerde Gemeenten. Een minderheid, die het met het besluit niet eens was, onttrok zich en zette de Oud Gereformeerde Gemeente voort. Dat is tegenwoordig de gemeente aan de Westduinweg.

Om het bezit van het kerkgebouw van de voormalige ongedeelde gemeente is nog een proces gevoerd. Na een jarenlange juridische strijd besliste het gerechtshof in Den Haag in 1938 ten gunste van de Oud Gereformeerde Gemeente. De Gereformeerde Gemeente (de meerderheid van de ongedeelde gemeente) besloot daarop het proces door dading te beëindigen. Tegen betaling van fl. 18.000,- deed de Oud Gereformeerde Gemeente afstand van het kerkgebouw, zodat de Gereformeerde Gemeente in het bezit bleef van het kerkgebouw aan de Nieuwe Laantjes.

De Gereformeerde Gemeente te Scheveningen is door de volgende predikanten bediend:

Oefenaar A.H. Geerts (1870-1916)
J. van Wier (1920-1928)
J.W. Kersten (1956-1960)
A. Elshout (1961-1967, 1987-1991)
A. Hofman (1968-1980)
R. Kattenberg (1983-1987)
J.B. Zippro (1992-1996, 2002-2006)

Na het samengaan

Op 1 oktober 2017 gingen beide gemeenten op in de Gereformeerde Gemeente Den Haag – Scheveningen. Daarmee werd een proces afgerond dat begonnen was in 2012. De nieuwe gemeente telt een kleine 300 leden en zal per 1 januari 2018 alleen nog samenkomen in het kerkgebouw aan de Oude Boomgaardstraat 43.

Meer informatie over de geschiedenis van de Gereformeerde Gemeenten in onze stad is te vinden in de volgende boeken:

‘Eben-Haëzer, geschiedenis van de Gereformeerde Gemeente van Den Haag en Scheveningen’, Drs. J. Schipper, Utrecht 1982.
‘Ik ben de God van Bethel, Gereformeerde Gemeente Den Haag-Zuid 1959 – 2000’, C. van Bale (red.), Den Haag 2002.
‘Hoven in de Hofstad, geschiedenis van de Gereformeerde Gemeente van Den Haag en Scheveningen 1982 – 2017’, F.J. de Kok, Utrecht 2020.